Γκατζίνι, Ντομένικο

(Domenico Gagini, Μπισόνε, Παβία, περ. 1420 – Παλέρμο 1492). Ιταλός γλύπτης και αρχιτέκτονας. Μαθήτευσε από το 1440 έως το 1446 στη Φλωρεντία, στη σχολή του Μπρουνελέσκι. Αργότερα εργάστηκε στη Γένοβα και κατασκεύασε στον μητροπολιτικό ναό το παρεκκλήσιο του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή. Η σύλληψη της μορφής του παρεκκλησίου αυτού οφείλεται στη διδασκαλία του Μπρουνελέσκι και θυμίζει το παρεκκλήσιο των Πάτσι στη Σάντα Κρότσε της Φλωρεντίας, αλλά η διακοσμητική του λεπτομέρεια, ξένη προς την τέχνη του Μπρουνελέσκι, πρέπει να αναζητηθεί στη λομβαρδική καταγωγή του καλλιτέχνη. Στη γλυπτική του, ο Γ. δέχθηκε τις ισχυρές επιδράσεις του Γκιμπέρτι από τις οποίες δεν απομακρύνθηκε ούτε στην ώριμη σικελική περίοδο του έργου του. Από το 1459 εγκαταστάθηκε στη Σικελία, αφού προηγουμένως εργάστηκε για ένα διάστημα στη Νάπολη μαζί με άλλους καλλιτέχνες για την κατασκευή της αψίδας του Αλφόνσο της Αραγονίας. Σχεδόν κανένα από τα μεγάλα έργα του που αναφέρονται στις ιστορικές πηγές δεν έχει περισωθεί. Του αποδίδεται όμως ένας τύπος αγαλμάτων της Παναγίας με το Βρέφος, ευρύτατα διαδεδομένος σε όλο το νησί. Αξιόλογα έργα του είναι τα αγάλματα στην εκκλησία του Αγίου Μαύρου του Καστελβέρντε (1480), στην Παναγία της Πύλης του Τζεράτσι Σίκουλο, στον Άγιο Φραγκίσκο του Παλέρμο και της Μαρσάλα, η λάρνακα του Αγίου Γανδόλφου στη μητρόπολη της Πολίτσι Τζενερόζα (1482), η σαρκοφάγος του επίσκοπου του Μονταπέρτο στη μητρόπολη της Μάτζαρα και, τέλος, το άγιασμα της μητρόπολης του Παλέρμο με την ανάγλυφη Βάπτιση του Ιησού όπου διακρίνεται καθαρά η επιρροή του Γκιμπέρτι. Στα αγάλματα της Παναγίας και στην προτομή του Αντόνιο Σπετσιάλε (Εθνική Πινακοθήκη του Παλέρμο) ο Γ. εμπνεύστηκε από τον Λαουράνα. Το εργαστήριό του στο Παλέρμο ήταν πολύ δραστήριο. Εκεί μαθήτευσε και ο γιος του Αντονέλο (βλ. λ. Γκατζίνι, Αντονέλο), που γρήγορα ξεπέρασε τη φήμη του πατέρα του. Τμήμα του παρεκκλησίου του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, στον καθεδρικό ναό της Γένοβας, έργο του Ιταλού γλύπτη και αρχιτέκτονα Ντομένικο Γκατζίνι.